Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 800


Bereik sneller en prettiger teamprogressie met praktische technieken uit de progressiegerichte aanpak. Voor leidinggevenden, verzorgd door Gwenda Schlundt Bodien en Coert Visser. Vijf sessies vol praktijkgerichte oefeningen en reflecties.

► Wanneer schakel je door?

Wanneer schakel je door? Progressiegerichte coaches sluiten steeds aan op het perspectief van hun cliënt voordat ze doorschakelen met het stellen van een progressiegerichte vraag. Over progressiegericht erkennen en aansluiten kun je hier meer lezen. Hoe kun je bepalen of die doorschakeling met een volgende vraag op het juiste moment komt?

Opleiding Progressiegericht Coachen (start 4 oktober 2024)

Leer effectieve progressiegerichte interventies en technieken toepassen met Coert Visser en Gwenda Schlundt Bodien. Voor (team-)coaches en trainers die diepgaand kennis willen opdoen en oefenen. Zeven sessies gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.

Negatieve emoties horen bij het leven. Iedereen ervaart ze op verschillende momenten, maar we realiseren ons vaak niet hoe normaal deze emoties zijn en dat anderen net zo goed met vergelijkbare negatieve emoties te maken hebben. Dit kan leiden tot de misvatting dat we de enige zijn die zich soms slecht voelen. Jordan et al. (2011) hebben in hun onderzoek aangetoond dat mensen de prevalentie van negatieve emoties bij anderen vaak onderschatten en de prevalentie van positieve emoties overschatten.

► Ik ben er helemaal klaar mee!

Ik ben er helemaal klaar mee! Dat zegt Hans (fictieve naam) soms tegen zijn collega’s en medewerkers. Als er dingen misgaan of hij is het ergens mee oneens, dan laat hij dat duidelijk merken. Hij maakt dan van zijn hart geen moordkuil.

► De illusie van moeiteloos succes: Een realistischere kijk op prestaties

Onlangs ontving ik een bericht dat me aan het denken zette over wat ik noem ‘de illusie van moeiteloos succes‘. Iemand deelde zijn worsteling met mij: hij zag zichzelf als iemand die voortdurend moet ploeteren, terwijl anderen om hem heen alles moeiteloos leken te bereiken. Gevraagd naar trots op zijn eigen prestaties, was zijn antwoord ontnuchterend negatief. Dit trof mij, niet alleen vanwege de openhartigheid, maar ook omdat het een gevoel weerspiegelt dat velen van ons kennen.

► De houding van niet-weten: wat is het idee erachter en hoe doe je het?

De basishouding van progressiegerichte coaches valt te omschrijven als een houding van niet-weten. Deze houding komt erop neer dat de coach het perspectief van cliënten onderzoekt en hierbij aansluit. Door steeds goede vervolgvragen te stellen, bijvoorbeeld via de CPW 7 stappen aanpak, helpt de coach cliënten zo om een steeds duidelijker idee te krijgen van wat ze willen bereiken en hoe ze dat voor elkaar kunnen krijgen. Hieronder leg ik uit wat de voordelen van een houding van niet-weten zijn en hoe je deze houding kunt leren aannemen. 

Ik vind dit gewoon niet zo leuk. Een leidinggevende in onze training progressiegerichte gesprekken voor leidinggevenden vertelde over een medewerker aan wie hij zich ergerde. Hij had regelmatig werkbesprekingen met deze medewerker en als ze bespraken welke activiteiten hij de komende periode moest gaan doen zei hij over bepaalde taken: ‘Ik vind dit gewoon niet zo leuk.’

De gewenste-situatievraag is één van de meest belangrijke en krachtige vragen binnen progressiegericht werken. Via deze vraag helpen we cliënten meer zicht te krijgen op hoe ze zouden willen dat hun situatie eruit komt te zien. Zo gauw ze antwoorden op deze vraag beginnen te vinden, weten ze beter waar ze hun energie op kunnen richten. Ook helpt de vraag om cliënten optimistischer te maken en ideeën voor stapjes vooruit te laten opdoen. Maar hoe vraag je naar de gewenste situatie? Voor cliënten is het vaak helemaal niet zo gemakkelijk om deze vraag vlot te beantwoorden. Daarom zijn hier een paar tips die je kunt gebruiken om de vraag naar de gewenste situatie zoveel mogelijk te laten opleveren. 

Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 799


Bereik sneller en prettiger teamprogressie met praktische technieken uit de progressiegerichte aanpak. Voor leidinggevenden, verzorgd door Gwenda Schlundt Bodien en Coert Visser. Vijf sessies vol praktijkgerichte oefeningen en reflecties.

► Het samenspel tussen groeimindset en autonome motivatie

Binnen progressiegericht werken staan twee concepten centraal: de groeimindset en autonome motivatie. Deze theorieën vormen belangrijke pijlers van onze aanpak die gericht is op duurzame inspanning en betekenisvolle progressie. Maar hebben groeimindset en autonome motivatie wel iets met elkaar te maken? De begrippen komen toch uit heel verschillende onderzoeksscholen? Het antwoord is ja, ze hebben zeker met elkaar te maken. In dit artikel kijk ik naar enkele studies die laten zien dat er sprake is van een interessant samenspel tussen groeimindset en autonome motivatie.

Opleiding Progressiegericht Coachen (start 4 oktober 2024)

Leer effectieve progressiegerichte interventies en technieken toepassen met Coert Visser en Gwenda Schlundt Bodien. Voor (team-)coaches en trainers die diepgaand kennis willen opdoen en oefenen. Zeven sessies gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.

► Je hebt meer invloed dan je denkt

Je hebt meer invloed dan je denkt. Veel boeken en trainingen gaan over hoe we meer invloed kunnen krijgen op anderen, hoe we anderen ergens van kunnen overtuigen of hoe we effectiever kunnen beïnvloeden. Het boek van Bohns gaat ook over invloed, maar dan niet zozeer over hoe we onze invloed kunnen vergroten, maar over hoe we nu al veel meer invloed hebben dan we denken te hebben.

► Marshmallow test is slechts een momentopname

Marshmallow test is slechts een momentopname. Sperber et al hebben de beroemde Marshmallow test studie opnieuw uitgevoerd. De Masrhmallow test werd vaak gezien als een voorspeller voor wat iemand op volwassen leeftijd zal bereiken. In de Marshmallow test krijgen jonge kinderen de keuze tussen nu kiezen voor één Marshmallow of 15 minuten wachten en dan twee Marshmallows krijgen. Kinderen die zichzelf kunnen beheersen en 15 minuten wachtten, bleken op latere leeftijd meer te hebben bereikt in hun leven.

► Progressiegerichte communicatie: is uw bank nog mooi genoeg?

Vandaag hoorde ik een voorbeeldje van een alledaagse situatie waarin ik een paar progressiegerichte elementen herkende. Het laat fraai zien hoe heel kleine en subtiele stukjes in een gesprek het verschil kunnen maken tussen irritatie en progressie.

► Uitingen die stagneren

Uitingen die stagneren. Hoewel de meeste mensen niet de bedoeling hebben om zichzelf of anderen de put in te praten, komen stagnerende uitingen voor voor. Natuurlijk speelt onze negativiteitsbias hierin een rol. We zijn geneigd om negatieve informatie sneller op te merken dan positieve, er sterker door geraakt te worden en deze informatie beter te onthouden dan positieve. Geen wonder dat stagnerende uitingen makkelijk over onze lippen komen.

► Relatie tussen mindset, psychologische basisbehoeften en welzijn

De mindsettheorie en de zelfdeterminatietheorie zijn twee belangrijke pijlers van progressiegericht werken. Binnen de progressiegerichte aanpak zien wij beide theorieën als belangrijke en elkaar aanvullende raamwerken om inzet, progressie en welzijn te begrijpen (zie onder andere hier). Een nieuw onderzoek kijkt eveneens naar de relaties tussen deze twee theorieën, in het bijzonder naar het samenspel tussen mindset en psychologische basisbehoeften.

► Uitingen die progressie stimuleren

Uitingen die progressie stimuleren. Deze post gaat over uitingen die tot stagnatie leiden. In tegenstelling tot die stagnerende uitingen zijn er uitingen die progressie stimuleren. Dat zijn uitingen waardoor mensen zo beïnvloed worden dat ze hun situatie als lichter, beter, oplosbaarder, tijdelijker, positiever en als meer binnen hun invloedsfeer gaan zien.

Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 798


Bereik sneller en prettiger teamprogressie met praktische technieken uit de progressiegerichte aanpak. Voor leidinggevenden, verzorgd door Gwenda Schlundt Bodien en Coert Visser. Vijf sessies vol praktijkgerichte oefeningen en reflecties.

► Opname in interacties

Demszky et al (2021, 2023) deden onderzoek naar zogenoemde ‘opname’ in interacties. Opname in interacties betekent dat er wordt aangesloten op wat de gesprekspartner heeft gezegd. Opname heeft  zowel een taalkundige als sociale functie. Feedback over in welke mate een docent in zijn reacties daadwerkelijk opneemt wat de student of leerling zei of vroeg blijkt die docenten beter te maken in aansluiten.

Opleiding Progressiegericht Coachen (start 4 oktober 2024)

Leer effectieve progressiegerichte interventies en technieken toepassen met Coert Visser en Gwenda Schlundt Bodien. Voor (team-)coaches en trainers die diepgaand kennis willen opdoen en oefenen. Zeven sessies gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.

► Ethisch leiderschap in organisaties: prestige versus dominantie

Ethisch leiderschap speelt een belangrijke rol in het vormgeven van de ethische cultuur binnen organisaties. Mensen koppelen dominant leiderschap vaak aan sterke prestaties en beslissingskracht, maar recent onderzoek van Brady en Sivanathan (2024) toont aan dat deze leiderschapsstijl ook onbedoelde negatieve gevolgen kan hebben voor de ethiek op de werkvloer. Deze bevindingen zijn relevant voor organisaties die streven naar zowel hoge prestaties als een ethisch verantwoorde werkomgeving.

► Vaders die sensitief stoeien

Vaders die sensitief stoeien. Spelletjes waarbij vaders en kinderen samen wat ruwer spelen en stoeien, blijken goed te zijn voor kinderen. Het gaat dan bijvoorbeeld om kietelen, het kind optillen of dingen naar het kind gooien. Dat stoeien helpt de kinderen om minder gedragsproblemen te hebben, beter met andere kinderen om te gaan en sterker te worden in hun sociaal-emotionele ontwikkeling.

► Kwaadaardige intelligentie: het gevaar van misbruikte intelligentie

We zien intelligentie vaak als de bron van progressie en innovatie. Maar Robert Sternberg laat in een nieuw artikel zien dat intelligentie niet per definitie goed is. In zijn artikel “Dark Intelligence: When the Possibility of 1984 Becomes Reality” introduceert hij het concept ‘dark intelligence’. In dit artikel zal ik deze term aanpassen naar ‘kwaadaardige intelligentie’ (zie uitleg hieronder). Bij kwaadaardige intelligentie wordt intelligentie niet ingezet voor het welzijn van de samenleving, maar voor schadelijke en zelfs kwaadaardige doeleinden. Zijn werk roept vragen op over de ethische kant van intelligentie en de verantwoordelijkheid die gepaard gaat met cognitieve vermogens.

► Rationales in termen van eigen belang

Rationales in termen van eigen belang. In David Yeager’s net verschenen boek 10-25 beschrijft hij hoe volwassen vaak als marketeers proberen om adolescenten te motiveren om te leren. Een leerling moet een wiskunde-opgave maken en docenten proberen de opgave leuker te maken door hem te linken aan een persoonlijke interesse. Als een leerling houdt van voetbal, dan wordt de wiskunde-opgave bijvoorbeeld toegespitst op de snelheid waarmee een bal op de goal keeper afkomt. Maar Yeager stelt: relevantie is niet besmettelijk. Voetballen is leuk, een wiskunde-opgave maken over voetbal is alleen leuk als je wiskunde leuk vindt.

► De invloed van zelfselectie en de negativiteitsbias op intergroepscontact

De negativiteitsbias beïnvloedt hoe contact tussen groepen vooroordelen en ideeën over andere groepen versterkt Hier is al lang onderzoek naar gedaan door psychologen. Eerder onderzoek suggereert dat positief intergroepscontact vooroordelen kan verminderen. Een recente meta-analyse van Paolini et al. (2024) wijst echter op een complexer beeld. Dit geldt vooral wanneer mensen zelf kunnen kiezen of ze contact hebben met anderen. Hieronder bespreek ik deze meta-analyse. De onderzoekers hebben gekeken naar de rol van negatieve en positieve ervaringen in intergroepscontact. Ook keken ze naar de invloed van zelfselectie en de impact van negativiteitsbias.

Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 797


Bereik sneller en prettiger teamprogressie met praktische technieken uit de progressiegerichte aanpak. Voor leidinggevenden, verzorgd door Gwenda Schlundt Bodien en Coert Visser. Vijf sessies vol praktijkgerichte oefeningen en reflecties.


► Groeimindsetinterventie versterkt mentale gezondheid adolescenten

De geestelijke gezondheid van jongeren staat steeds meer onder druk, mede door de gevolgen van de COVID-19 pandemie. Onderzoekers zijn daarom op zoek naar effectieve manieren om adolescenten te ondersteunen bij het omgaan met deze uitdagingen. Een recente studie van Lipsey et al. (2024) onderzocht de effectiviteit van een korte online groeimindsetinterventie gericht op middelbare scholieren. Deze benadering zou niet alleen kunnen helpen bij het verminderen van depressieve symptomen, maar ook bij het versterken van de mentale weerbaarheid van jongeren.

Opleiding Progressiegericht Coachen (start 4 oktober 2024)

Leer effectieve progressiegerichte interventies en technieken toepassen met Coert Visser en Gwenda Schlundt Bodien. Voor (team-)coaches en trainers die diepgaand kennis willen opdoen en oefenen. Zeven sessies gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.

► Hoe baby’s emoties ontwikkelen

Hoe baby’s emoties ontwikkelen. Baby’s worden geboren met de capaciteit tot het ervaren van affect en arousal: ze kunnen zich positief of negatief voelen en opgewonden of kalm. Baby’s worden ook geboren met de capaciteit van statistisch leren, dat wil zeggen dat ze patronen kunnen leren ontdekken. Ze koppelen geuren, aanrakingen, smaken en andere sensaties die regelmatig samengaan aan elkaar tot een samenhangend patroon.

► Zuiver altruïsme: bestaat het?

Hoe ziet de menselijke natuur eruit? Zijn mensen van nature goed of slecht? Zijn we puur egoïstisch of zijn we ook in staat tot puur onbaatzuchtig (altruïstisch) handelen? Zijn we vooral in een voortdurend gevecht met elkaar verwikkeld of is het juister om te stellen dat we voornamelijk veel samenwerken en elkaar verzorgen? Hoe we dit soort vragen voor onszelf beantwoorden, is tamelijk belangrijk. Onze antwoorden op deze vragen bepalen namelijk in belangrijke mate wat we van onszelf verwachten en wat we van anderen verwachten. En als gevolg daarvan bepalen ze ook hoe we anderen behandelen en hoe we gedrag van anderen interpreteren.

► Autonomieondersteunende vaders

Autonomieondersteunende vaders. Kinderen hebben, net als iedereen, behoefte aan autonomie. Dat wil zeggen dat ze willen ervaren dat hun gedrag voortkomt vanuit henzelf, dat hun gedrag vrijwillig is en dat ze zelf voor hun gedrag hebben gekozen. Moeders die de behoefte aan autonomie ondersteunen blijken hun kinderen een dienst te bewijzen. De autonomieondersteuning van moeders is namelijk een voorspeller van executieve functies van het kind en de schoolrijpheid van het kind. De onderzoekers Meuwissen et al (2018) keken naar de rol die vaders kunnen spelen.

► Wijsheid en sociale klasse: een verrassend verband

Wijsheid kun je definiëren als het verstandig omgaan met complexe levenssituaties, situaties waarin sprake is van ambiguïteit, meerdere gezichtspunten, verschillende belangen, verschillende korte- en langetermijneffecten en voortdurende verandering (zie hier). Wijsheid komt vooral neer op het onderkennen van onzekerheid, het relativeren van je eigen perspectief en het oog hebben voor het perspectief van anderen. Justin Brienza en Igor Grossmann (2017) laten in een onderzoek een opmerkelijke relatie zien tussen wijsheid en sociale klasse.

► Podcast: vervullen psychologische basisbehoeften

Podcast: vervullen psychologische basisbehoeften. In de zelfdeterminatietheorie worden drie of vier psychologische basisbehoeften onderscheiden. In deze podcast ga ik in op de vraag hoe je de psychologische basisbehoeften van anderen kunt vervullen.

Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 796


► Hoe migratie echt werkt

Hoe migratie echt werkt. De Haas (2023) is onderzoeker op het gebied van migratie en schreef het boek Hoe migratie echt werkt. Aan de hand van 22 mythes schetst hij ontkracht hij allerlei overtuigingen die velen van ons hebben ten aanzien van hoe migratie werkt. Zo zijn de huidige immigratieniveaus bijvoorbeeld niet ongeëvenaard en versnellen ze ook niet. De kans is zelfs reëel dat de migratieniveaus in de toekomst zullen afnemen, zo legt De Haas uit.

Bereik sneller en prettiger teamprogressie met praktische technieken uit de progressiegerichte aanpak. Voor leidinggevenden, verzorgd door Gwenda Schlundt Bodien en Coert Visser. Vijf sessies vol praktijkgerichte oefeningen en reflecties.

► Motivatie-mythen doorprikt in nieuw boek

Op Psychology Today interviewt Jonathan Wai de auteurs Wendy Grolnick, Benjamin Heddy, en Frank Worrell van het nieuwe boek “Motivation Myth Busters“. Het boek behandelt tien veelvoorkomende mythen over motivatie. De auteurs definiëren motivatie als de energie en richting die we aan activiteiten geven, gebaseerd op onze behoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid. Ze benadrukken het belang van het begrijpen van iemands interesses en waarden bij het stimuleren van motivatie.

Opleiding Progressiegericht Coachen (start 4 oktober 2024)

Leer effectieve progressiegerichte interventies en technieken toepassen met Coert Visser en Gwenda Schlundt Bodien. Voor (team-)coaches en trainers die diepgaand kennis willen opdoen en oefenen. Zeven sessies gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.

► De functie van verveling

De functie van verveling. Lin en Westgate gaan in dit Handboek in op de vraag wat de oorsprong van verveling is. Verveling wordt vaak gezien als iets negatiefs, omdat het soms leidt tot ongewenst gedrag, zoals risicogedrag. Mensen kunnen uit verveling agressief worden of depressief. Maar verveling is ook een soort alarmsignaal, dat aangeeft dat we ons niet betrokken voelen bij wat we doen. Dit roept de vraag op: als verveling ons waarschuwt en eigenlijk nuttig is, waarom gaat het dan vaak gepaard met negatief gedrag?

► De Opbrengsten van Progressiegerichte Opleidingen

Progressiegerichte opleidingen van Coert Visser en Gwenda Schlundt Bodien bieden waardevolle voordelen voor persoonlijke en professionele ontwikkeling. Deelnemers verbeteren hun psychologische kennis, gespreksvaardigheden, groeimindset, autonome motivatie en leiderschapskwaliteiten. De opleidingen combineren intensieve oefensessies, een online leeromgeving en samenwerking met buddy's. Deelnemers rapporteren positieve ervaringen in zowel werk- als privésituaties. Deze aanpak leidt tot blijvende positieve veranderingen en effectievere prestaties in diverse professionele rollen.

► Het progressiesignaal

Het progressiesignaal. Waarom streven zowel kinderen als volwassenen naar vooruitgang? Waarom zijn we intrinsiek gemotiveerd om nieuwe ervaringen op te doen en te leren? Deze vragen hebben de nieuwsgierigheid gewekt van onderzoekers zoals Frederic Kaplan en Pierre-Yves Oudeyer, die op zoek zijn gegaan naar de neurologische basis van intrinsieke motivatie. De behoefte aan nieuwigheid, het stimulerende en motiverende effect van progressie en de drijfveer om te exploreren moeten we in verband met elkaar zien.

► Sterke afname voorspellende waarde IQ-tests voor werkprestaties

Als psychologiestudent in de jaren ’80 leerde ik dat onderzoekers Schmidt en Hunter aangaven dat IQ tests een sterke voorspellende waarde hadden voor werkprestaties, met correlaties van 0,51 tot 0,65. Recent onderzoek van Steel en Fariborzi (2025) suggereert echter dat deze correlatie tussen algemene intelligentie en werkprestaties mogelijk is afgenomen tot slechts 0,16.